داستان مصر، رود نیل، درگیری امروز یازده کشور و چند هزار سال تاریخ. نیل فقط آب نیست؛ نظم، مالیات، مشروعیت و بقاست.
حکمرانی بر مصر یعنی حکمرانی بر نیل.
فرعون سوم میگفت: مصر بخشی از نیل است. بی نیل، نه زندگی است، نه پادشاهی، نه خدایان.
متن: بهجت بندری، علی بندری
با راهنمایی آرش رئیسینژاد
ویدیو: حمیدرضا فرخسرشت
Map visualizations powered by MapTiler & OpenStreetMap contributors
https://www.maptiler.com
0:00 تاریخ مصر
1:29 جغرافیای رود نیل
2:11 سنگهای بزرگ اهرام مصر
3:03 داستان آمازون
3:16 دلتای نیل
4:11 خواب فرعون و تعبیر یوسف
4:51 مالیات براساس سطح رود نیل
5:19 ایرانیان هخامنشی از نیل رد شدند
5:57 داستان طولانی تاریخ مصر
7:02 تمدن کربوهیدارت میخواد
7:53 فرعونها قبل از هخامنشیان
8:35 دوران سلطه خارجیها بر مصر
9:27 داریوش هخامنشی در مورد مصر
10:08 کانال داریوش از نیل به دریای سرخ
10:41 قدرت از بالا در ایران
10:56 نظم سیاسی و اجتماعی در مصر
11:26 مصر برای هخامنشیان مهم بود
12:41 اسکندر مقدونی آمد و اسکندریه مصر
13:17 اسکندریه مصر و فرهنگ یونانی
14:22 جغرافیای اسکندریه گوشه نیل
16:17 ارشمیدس یونانی نیست
16:52 هخامنشیان شهر نساختند و ایران یونانی نشد
18:30 قدرت بزرگ امپراتوری روم آمد
19:25 داستان عشقی سیاسی سزار و کلئوپاترا
20:08 مبدع تکنیک اغواگری Cleopatra
20:57 پایان فرعونها و استعمار مصر برای امپراتور روم
23:01 آگوستوس خدای رومیان
23:42 گندم مصر استراتژیک و مهم برای روم
25:12 زبان بومی مصر حذف شد و مسیحیت قبطی
26:00 ایران ساسانی و بیزانس آمدند
26:29 امپراتوری اسلامی آمد و عمروعاص حاکم مصر شد
27:19 شهر فسطاط را عمروعاص در مصر ساخت
27:51 عمروعاص فاتح و عاشق مصر
28:18 دوران اسلامی و عرب شدن مصر
29:35 قدرت محلی در مصر شکل گرفت
31:01 قدرتهای مستقل از خلیفه در مصر
32:19 خلافت فاطمی حکومت جدید در مصر
32:50 ایدئولوژی اسماعیلی از مصر تا ایران
33:34 دانشگاه الازهر و جشن وفا نیل
34:24 قاهره یادگار خلافت فاطمی در مصر
34:48 دانشگاه الازهر مدرسه مهم جهان اسلام
35:19 پایان فاطمیها و صلاح الدین ایوبی سلطان مصر و شام
36:46 مملوکها یا ممالیک و ثروتمندکردن قاهره
37:17 تجارت قبل از ساخت کانال سوئز
38:37 از ایستادگی در جنگهای صلیبی تا شکست مغولها
39:06 قرن سیاه چهاردهم در مصر
39:30 سلطان سلیم و ارتش عثمانی مصر را گرفت
40:29 رود تیمز در لندن و راین در اروپا
41:14 کم توجهی عثمانی به مصر ضعیفش کرد
41:58 ناپلئون و مدرن شدن به اسکندریه آمدند
42:50 چرا مصر برای ناپلئون مهم بود
44:01 همزمان با قاجارها و تشکیل ملت آمریکا
44:37 وضع عثمانی خوب نیست و به مصر کاری نداره
45:56 ناپلئون با گروه دانشمند و باستانشناس برای کشف مصر رفت
46:52 ابزارهای علم به رود نیل رسیدند
47:27 مصرشناسی و زبان هیروگلیف مصر باستان
48:05 کشف سرچشمه رود نیل سفید
49:05 سوداگری مصر در اروپا و آغاز شرقشناسی
49:27 ناپلئون در فتح مصر ناکام ماند
49:58 محمدعلی پاشا حاکم واقعی مصر
50:54 ورود مصر به دنیای جدید و الگوی اصلاحات برای تنظیمات عثمانی
51:46 نیل مرکز پروژه مدرنسازی مصر
52:47 کانال سوئز و توسعه تجارت جهانی
53:45 مصر شد مستعمره بریتانیا
55:39 الگوی استعمار متفاوت بریتانیا در ایران
57:00 جنبش ملیگرای مصر اول قرن بیستم
58:00 کودتای جمال عبدالناصر و جمهوری عربی مصر
59:05 سد اسوان مصر با کمک شوروی
1:00:52 تهدید امنیتی و درگیری مصر و سودان و یازده کشور سر نیل
1:02:30 نیل همیشه بیش از یک رودخانه
1:03:40 هاپی خدای نیل در مصر باستان
1:04:42 تاریخ گاهی داستان یک رودخانه است
این ویدیو داستان مصر را از زاویهی رود نیل میگوید؛ از طغیانهای منظم و تقویم کشاورزی تا امپراتوریهایی که فهمیدند حکومت بر مصر یعنی حکومت بر نیل. از فراعنه و بطلمیوسیها تا عثمانی، بریتانیا و سد اسوان؛ تاریخ اینجا بیشتر از هر چیز، داستان یک رود است.
منابع
• The Nile: History’s Greatest River by Terje Tvedt
The Nile: Its Role in the Fortunes and Misfortunes of the Fatimid Dynasty During its Rule of Egypt
• Water Supply and Sanitation in Early Islamic Cities*, Springer 2023
• The Religious Nile: Water, Ritual and Society since Ancient Egypt, Terje Oestigaard,
• https://openrivers.lib.umn.edu/article/the-sources-of-the-nile-and-paradoxes-of-religious-waters/?utm_source=chatgpt.com
• Henry P. Colburn, Archaeology of Empire in Achaemenid Egypt (Edinburgh University Press, 2019) Pierre Briant, From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire (Eisenbrauns, 2002)
• ایران در جنگ، کاوه فرخ
• The Persian Occupation of Egypt, in The Cambridge History of Iran, Volume 2, Chapter 9 (Cambridge University Press, 1985
• Kenneth W. Harl, “Agricultural Frontiers and Economic Integration in the Roman Empire: The Case of Egypt,” Journal of Roman Studies 101 (2011): 38–56
• “Roman and Byzantine Egypt (30 BCE–642 CE)” Encyclopædia Britannica
• https://www.youtube.com/watch?v=lE_b8iN_FAw&list=PLCsTjcLEqZErDfVXi5pZr0VbQcz3G0Fs4&index=1
✅ پشتیبانی از بیپلاس https://bpluspodcast.com/support
☑️ وبسایت بیپلاس https://bpluspodcast.com/
✅ پادکست بیپلاس https://bpluspodcast.com/how-to-listen
☑️ کانال تلگرام بیپلاس https://t.me/podcastbplus